Η βασική αιτία είναι ότι η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση διευρύνθηκε –με την ίδρυση νέων τμημάτων, σχολών και ιδρυμάτων– τις δύο τελευταίες δεκαετίες χωρίς να υπάρξει αντίστοιχη πρόβλεψη για τη φοιτητική μέριμνα. Αλλωστε, όλοι παραδέχονται πλέον ανοιχτά ότι πολλά ιδρύματα δημιουργήθηκαν στην περιφέρεια με στόχο να τονωθούν οι τοπικές οικονομίες από το φοιτητικό «συνάλλαγμα» για στέγη, διατροφή, διασκέδαση. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εστίες και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια που διατίθενται από το κράτος σαφώς δεν επαρκούν, καθώς οι συνολικά 14.000 θέσεις μπορούν να δεχθούν μόλις το 9% των περίπου 150.000 φοιτητών που σπουδάζουν μακριά από την οικογενειακή τους στέγη. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος στην Αθήνα θα αξιοποιηθεί για φοιτητική στέγη το ξενοδοχείο La Mirage στην πλατεία Ομονοίας, ενώ εξετάζεται η αξιοποίηση και δεύτερου ξενοδοχείου στην ίδια περιοχή, όπως γράφει η "Καθημερινή".
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπ. Παιδείας, φέτος υποβλήθηκαν συνολικά 5.250 αιτήσεις φοιτητών πανεπιστημίων για στέγαση στις εστίες, από τις οποίες ικανοποιήθηκαν οι 4.150 (ποσοστό 79%). Η εκρηκτική αύξηση της ζήτησης φέτος καταδεικνύεται από τη σύγκριση με τα στοιχεία του ακαδημαϊκού έτους 2008 - 2009. Εκείνη τη χρονιά υπεβλήθησαν 4.361 αιτήσεις φοιτητών πανεπιστημίων, δηλαδή αύξηση 20,3% σε σχέση με τον φετινό αριθμό αιτήσεων. Από τις 4.361 αιτήσεις εγκρίθηκαν οι 3.042 (69,75%).
Ως προς τους φοιτητές των ΤΕΙ, φέτος υπέβαλαν αίτηση 4.750 και από αυτούς βρήκαν θέση οι 2.600 (ποσοστό 54,7%). Το 2008 - 2009 αντίστοιχα είχαν υποβληθεί 3.372 αιτήσεις από φοιτητές ΤΕΙ. Δηλαδή, σε σχέση με φέτος ο αριθμός των αιτήσεων αυξήθηκε κατά 40,8%. Από τις 3.372 αιτήσεις είχαν εγκριθεί οι 2.804 (ποσοστό 83,1%). Η έλλειψη υποδομών για τη στέγαση των φοιτητών στα ΤΕΙ, και κυρίως στα περιφερειακά, αποδεικνύεται από το γεγονός ότι παρά την αύξηση των αιτήσεων, ελάχιστα αυξήθηκαν οι προσφερόμενες θέσεις.
Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν 25 φοιτητικές εστίες, οι οποίες εποπτεύονται από το πρώην Εθνικό Ιδρυμα Νεότητος - ΕΙΝ (νυν ΙΝΕΔΙΒΙΜ) με 8.097 θέσεις. Από αυτές οι 6.982 θέσεις διατίθενται σε φοιτητές των πανεπιστημίων και άλλες 1.115 θέσεις σε φοιτητές ΤΕΙ. Αλλες περίπου 6.000 θέσεις προσφέρουν στους φοιτητές τους τα ίδια ΑΕΙ μέσω της ενοικίασης ξενοδοχείων.
Από τις 25 εστίες, πάνω από τις μισές –συγκεκριμένα οι 14– εστίες βρίσκονται σε Αττική (8) και Θεσσαλονίκη (6). Οι υπόλοιπες 11 βρίσκονται στα Ιωάννινα, την Πάτρα (δύο), την Κομοτηνή, την Ξάνθη, το Ρέθυμνο, την Κέρκυρα, τον Βόλο, την Αμαλιάδα, το Ηράκλειο και την Καλαμάτα, με τα αιτήματα να πέφτουν βροχή για δημιουργία εστιών και σε άλλες πόλεις.
